Net sıfır hedefler hakkında konuşma zamanı tükeniyor ve bunları eyleme geçirme zamanı da hızla ilerliyor.
Nisan 2021’deki ABD İklim Zirvesi’nde ABD Başkanı Biden, ülkelere karbon nötr taahhütlerini hızlandırmaları veya ilk etapta taahhütte bulunmaları için baskı yaptı.
Bu, imzacıları 21. yüzyılın ikinci yarısında emisyonlarda karbon nötrlüğüne ulaşma taahhüdünde tutan Paris Anlaşması’nın bir devamı niteliğindedir. Ancak 2050–2100 geniş bir zaman dilimi ve iklim değişikliği hem giderek daha fazla mevcut hem de daha vahim hale geliyor.
Peki ülkeler ne zaman net sıfır karbon emisyonuna ulaşma taahhüdünde bulunuyor ve taahhütleri ne kadar ciddi? Ulusal Kamu Hizmetleri Konseyi’nden alınan bu bilgi grafiği, dünyanın karbon nötr taahhütlerini vurgulamaktadır.
Ülkelere Göre Karbon Nötr Hedeflerin Zaman Çizelgesi
İlk soru, ülkelerin net sıfıra ne kadar çabuk ulaşmaya çalıştıklarıdır.
137 ülke, Enerji ve İklim İstihbarat Birimi tarafından takip edildiği ve Karbon Nötrlük Koalisyonu’na verilen taahhütler ve hükümetlerin son politika açıklamalarıyla teyit edildiği üzere, karbon nötrlüğü taahhüt etmiştir.
Ancak taahhüt ne kadar erken olursa, o kadar iyi ve taahhütlerin çoğu 2050 civarında toplanıyor.
Erken başarılara bakıldığında, Bhutan ve Surinam, karbon nötrlüğüne ulaşan ve aslında karbon negatif olan (yaydıklarından daha fazla karbonu uzaklaştıran) yegane iki ülkedir. Uruguay’ın 2030 hedefi, bu başarıya ulaşmak için en erken olanı, ardından Avrupa’nın Finlandiya, Avusturya, İzlanda, Almanya ve İsveç, hepsi 2045 veya daha öncesini hedefliyor.
Yukarıda izlenen 137 ülkenin %90’ından fazlası veya 124’ü, karbon nötrlüğüne ulaşmak için 2050 hedefi belirledi. Bu büyük ölçüde, üye devletlerden hedefleri için 2050’yi hedeflemelerini isteyen ancak taahhütleri onlara bırakan Karbon Nötrlük Koalisyonu üyeliğinden kaynaklanmaktadır.
Henüz kesin bir hedef belirlemeyen Avustralya ve Singapur da dahil olmak üzere, 2050’den sonra sadece beş ülkede net sıfır taahhüt var. 2060 hedefi, Ukrayna ve Kazakistan’a ek olarak, dünyanın en büyük emisyon salan ülkesi Çin’dir. Çin, küresel emisyonların tahmini %25’ini oluşturduğundan, ülkenin son taahhüdü önemlidir.
Aslında, Climate Action Tracker’a göre, küresel emisyonların %73’ü şu anda net sıfır hedefleri kapsamındadır.
Ülkeler Karbon Nötrlüğüne Ne Kadar Ciddi Katılıyor?
Bir hedef belirlemek belki de karbon nötrlüğüne giden en kolay adımdır. Ancak asıl zorluk, bu hedefi sağlamlaştırmak ve ona doğru ilerlemeye başlamaktır. Bu nedenle, her ülkenin karbon nötr taahhüdünün gerçekten ne kadar derinden bağlı olduğunu düşünmek önemlidir.
En katı taahhütler kanunlarda yer alır, ardından resmi hükümet politikası izler, ancak ikincisi hükümetlerle birlikte değişebilir. Benzer şekilde, önerilen mevzuat, taahhütlerin gerçeğe dönüştürülmesinde ileriye dönük bir ivme göstermektedir, ancak tekliflerin yasalaşması (veya raydan çıkması) uzun zaman alabilir.
Görünen o ki, karbon nötr hedeflerin büyük çoğunluğu, bunlar üzerinde harekete geçmek için herhangi bir resmi işlem yapılmadan yalnızca tartışılmaktadır.
Uruguay’ın 2030 hedefi en erken olabilir, ancak henüz kesin olarak belirlenmiş değil. Aslında kanunda yer alan en erken taahhüt, İsveç’in 2045 hedefidir.
İsveç dahil, sadece altı ülke karbon nötr hedeflerini yasalaştırdı. Bunlar Danimarka, Fransa, Macaristan, Yeni Zelanda ve Birleşik Krallık’tır.
Kanada ve Güney Kore’nin yanı sıra AB’nin tamamı da dahil olmak üzere, ek beş ülke çalışmalarda mevzuat önerdi.
Bu arada, 24 ülkenin iklim hedefleri resmi politika olarak belirlendi. Bunlar arasında dünyanın en büyük emisyon yayıcılarından bazıları olan Brezilya, Çin, Almanya ve ABD yer alıyor.
137 rehinden 99’u şu anda yalnızca görüşülmekte veya %72’den fazlası tartışılmaktadır. Bu, henüz resmi bir statüleri olmadığı ve harekete geçmenin daha zor olduğu anlamına geliyor. Ancak zaman geçtikçe, ülkeler üzerindeki karbon nötr taahhütlerini yerine getirme baskısı artmaya başlıyor.